Nhà thơ Thanh Thảo, được mệnh danh là ‘Vua trường ca’ của thi ca Việt Nam, đã có một hành trình thơ dài suốt nửa thế kỷ qua. Ông vẫn tiếp tục tạo nên những tác phẩm ý nghĩa, dù tuổi đã cao và sức khỏe có hạn. Vào đầu tháng 10/2023, Hội nghị đại biểu Nhà văn lão thành Việt Nam lần thứ nhất đã diễn ra tại Hải Phòng, thu hút hơn 300 nhà văn trên 70 tuổi, phần lớn đều là những người lính đã góp phần làm nên một thời kỳ văn học chói sáng của Việt Nam.
Trong chương trình ‘Đêm thơ Mùa thu’, nhà thơ Thanh Thảo, 78 tuổi, vẫn xuất hiện với tinh thần nhiệt huyết, dù đi lại rất khó khăn do chân bị gãy và bệnh tật. Ông đã đọc bài thơ ca ngợi tình hữu nghị với Việt Nam của thượng nghị sĩ John McCain, người đã có công rất lớn trong việc thúc đẩy xóa bỏ lệnh cấm vận của Mỹ và tiến tới bình thường hóa quan hệ hai bên.
Nhà thơ Thanh Thảo nổi tiếng với nhiều trường ca và tập thơ, được mệnh danh là ‘Vua trường ca’ của thi ca đương đại Việt Nam. Ông đã nhận được nhiều giải thưởng văn học giá trị từ Hội Nhà văn Việt Nam và Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa Nghệ thuật đợt 1 năm 2001. Những tác phẩm của ông đã thể hiện sự bền bỉ và trăn trở với nhân dân, với đất nước.
Trong trường ca ‘Những người đi tới biển’, nhà thơ Thanh Thảo đã viết về những người lính đã hy sinh tuổi thanh xuân của mình cho Tổ quốc. Câu thơ ‘Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình / (Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc / Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc)’ đã trở thành một câu hỏi lớn về sự hy sinh và lòng yêu nước.
Một câu thơ khác trong bài thơ ‘Dấu chân qua trảng cỏ’ của ông cũng đã trở thành kinh điển: ‘Mang bao khát vọng con người / Dấu chân nho nhỏ không lời không tên / Thời gian như cỏ vượt lên / Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua.’ Những câu thơ này đã thể hiện sự chiêm nghiệm sâu sắc về số phận con người và đất nước.
Trong trường ca Metro, nhà thơ Thanh Thảo đã thực hiện một cuộc hành trình trở lại với quãng thời gian trai trẻ trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt ở Trường Sơn. Ông đã nhìn lại những sự kiện lịch sử với một cái nhìn sâu sắc hơn và chiêm nghiệm hơn về số phận con người và đất nước.
Cùng với nhà thơ Phạm Tiến Duật, Thanh Thảo là hai nhà thơ tiêu biểu của thế hệ người lính trong chiến tranh. Thơ của họ đã góp phần làm nên một thời kỳ chói sáng của văn học Việt Nam. Với tôi, nhà thơ Thanh Thảo là một biểu tượng của sự bền bỉ và trăn trở với nhân dân, với đất nước trong hành trình thơ suốt nửa thế kỷ qua.
