NSƯT Xuân Hinh vừa ra mắt cuốn hồi ký ‘Kẻ chọc cười dân dã’, một sự kiện đầy cảm xúc và thu hút đông đảo bạn bè văn nghệ sĩ và khán giả yêu mến ông. Cuốn sách này không chỉ là một hồi ký về cuộc đời của ông mà còn là một hành trình ‘chọc cười’ nhưng đầy nghiêm túc, với niềm tin rằng chỉ khi yêu mến và hiểu sâu văn hóa dân gian, người nghệ sĩ mới có thể biến tiếng cười thành một thứ tiếng nói nghệ thuật – vừa dí dỏm, vừa nhân văn, vừa cảnh tỉnh xã hội mà vẫn giữ được cái duyên thuần Việt.
Sau hơn bốn thập kỷ miệt mài với sân khấu hài dân gian, NSƯT Xuân Hinh đã chọn cách nhìn lại cuộc đời của mình không bằng những cú giật gân hay câu chuyện thị phi, mà bằng chính dòng chảy mộc mạc, giản dị và sâu thẳm của văn hóa dân gian – thứ đã hun đúc nên một Xuân Hinh độc nhất, không thể trộn lẫn. Những năm tháng làm nghề của ông đã tạo nên những vai diễn để đời như: ‘Thầy bói đi chợ’, ‘Người ngựa, ngựa người’, ‘Cu Sứt’, ‘Lý Toét xử kiện’…
Với những vai diễn này, NSƯT Xuân Hinh đã thể hiện sự quan sát thấu đáo và những nét trào lộng thâm trầm mà văn học dân gian từng làm được qua những nhân vật như: Trạng Quỳnh, Ba Giai – Tú Xuất. Ông chia sẻ: ‘Cười là để nghĩ, để thương, để thấy mình trong đó. Tôi không bao giờ làm hài để hạ thấp người khác hay chạy theo thị hiếu rẻ tiền’.
Cuốn hồi ký của NSƯT Xuân Hinh như một tập tản văn nối dài, từng dòng chữ ngân lên những hồi tưởng, trăn trở và cả biết ơn. Ông đã giữ nguyên căn cốt ‘người nhà quê’, biến nó thành nguồn lực sáng tạo dồi dào, nuôi sống tiếng cười hàng chục năm. Với quyển sách ‘Kẻ chọc cười dân dã’, người đọc sẽ thấy cả một hành trình ‘chọc cười’ nhưng đầy nghiêm túc của ông.
NSƯT Xuân Hinh tâm sự: ‘Nếu không có văn hóa dân gian, tôi đã không là ai cả. Nó là chốn tôi đi về, là cái nôi tôi được sinh ra lần thứ hai – trong nghệ thuật’. Ông gửi lời tri ân đến khán giả – những người đã nuôi dưỡng ‘anh hề sân khấu’, như cách ông tự gọi mình – bằng tình yêu văn hóa truyền thống. Trong bối cảnh sân khấu truyền thống ngày càng ít đất sống, tiếng cười dân gian ngày càng bị lấn át bởi hài thị trường, hồi ký của NSƯT Xuân Hinh như một làn gió mới thổi vào ký ức văn hóa Việt.
