Nhà sử học người Pháp Philippe Le Failler đã trình bày một cách chi tiết và sâu sắc về lịch sử của vùng đất mà sông Đà chảy qua trong hơn hai thế kỷ qua trong tác phẩm ‘Sông Đà: Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam’. Tác giả đã đưa ra một quan điểm mới, bác bỏ ý tưởng rằng vùng Tây Bắc xa xôi chỉ tiếp nhận lịch sử một cách bị động do vị trí địa lý cách xa trung tâm quyền lực. Thay vào đó, ông khẳng định vai trò đặc biệt của khu vực có sông Đà chảy qua như một không gian đa dạng, chứa đựng nhiều lãnh địa khác nhau, đóng vai trò là vùng đệm giữa các đế chế và vương quốc, và tích cực tham gia vào việc định hình không gian quyền lực và bản sắc của khu vực.
Tác phẩm này không chỉ là một chuyên khảo lịch sử địa phương mà còn là một tác phẩm tổng hợp, trình bày một bức tranh toàn diện về khu vực này, nơi tụ hội của lịch sử, các dòng chảy văn hóa và số phận con người. Sông Đà, dưới nhãn quan của tác giả, không chỉ là một yếu tố địa lý mà còn là nơi chứa đựng những giao thoa thú vị giữa quyền lực, văn hóa và các cộng đồng đa sắc tộc. Qua đó, tác giả thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về khu vực và trình bày một cách rõ ràng và hấp dẫn về vai trò quan trọng của khu vực này trong lịch sử Việt Nam và giao thoa văn hóa giữa các dân tộc.
Trong từng chương sách, Philippe Le Failler đã trình bày lịch sử biến động của khu vực sông Đà theo chiều thời gian, từ ảnh hưởng của Trung Quốc ở phía Bắc, người Lào ở phía Tây đến các tộc trưởng người Thượng và thực dân Pháp. Ông không chỉ dừng lại ở đó mà còn nghiên cứu lịch sử dòng tộc, gia đình, như trường hợp của tộc trưởng Đèo Văn Trì, để làm rõ những biến động này. Cuốn sách dựa vào những tư liệu mà các chính quyền trước đã để lại, từ đó phác thảo nên bức tranh toàn cảnh của khu vực sông Đà trong lịch sử. Những thông tin và phân tích này giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự phức tạp và đa dạng của khu vực này.
Cuốn sách ‘Sông Đà: Lịch sử một vùng biên cảnh Việt Nam’ của Philippe Le Failler không chỉ là một tác phẩm lịch sử đơn thuần mà còn là một công trình nghiên cứu sâu sắc về văn hóa, quyền lực và cộng đồng trong khu vực sông Đà. Tác giả đã trình bày một cách rõ ràng và hấp dẫn về vai trò quan trọng của khu vực này trong lịch sử Việt Nam và giao thoa văn hóa giữa các dân tộc. Qua đó, tác phẩm này đã cung cấp cho người đọc một cái nhìn mới và sâu sắc về khu vực sông Đà, một vùng đất có lịch sử phong phú và đa dạng.
