Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đang triển khai dự án tu bổ và tôn tạo Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh, với mục tiêu bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của khu di tích này. Đây là nỗ lực nhằm tôn vinh những giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc nghệ thuật của triều đại Hậu Lê đối với lịch sử dân tộc.

Dự án này hướng đến việc xây dựng khu di tích trở thành điểm du lịch văn hóa – lịch sử trọng điểm của quốc gia. Khi hoàn thành, khu di tích sẽ phục vụ nhân dân và du khách, đồng thời thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế – xã hội của địa phương. Để đạt được mục tiêu này, dự án bao gồm việc tu bổ, phục hồi và tôn tạo 4 tòa Thái miếu (số 01, 02, 08, 09), Đền thờ Bà Hàng Dầu và xây dựng cổng vào Khu di tích.

Tổng mức đầu tư của dự án lên đến gần 81,6 tỷ đồng, với thời gian thực hiện kéo dài từ năm 2025 đến năm 2027. Dự án sẽ sử dụng vốn từ ngân sách Trung ương và ngân sách tỉnh, theo Nghị quyết số 324/NQ-HĐND ngày 19/11/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa. Việc đầu tư vào dự án này không chỉ giúp bảo tồn di tích lịch sử mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch và kinh tế địa phương.

Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh là nơi thờ phụng các vị vua triều đại Hậu Lê và nhiều danh nhân của đất nước. Việc tu bổ và tôn tạo khu di tích này không chỉ có ý nghĩa về mặt bảo tồn di sản văn hóa mà còn thể hiện sự biết ơn và tôn vinh những đóng góp của triều đại Hậu Lê trong lịch sử dân tộc.

Khi dự án hoàn thành, Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh không chỉ là nơi bảo tồn di tích lịch sử mà còn trở thành điểm đến quan trọng cho du khách, cả trong nước và quốc tế. Điều này sẽ giúp tăng cường quảng bá giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của du lịch và kinh tế địa phương.

Ngày 29/7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Khánh Hòa đã có báo cáo gửi UBND tỉnh liên quan đến đề xuất trưng dụng biệt thự trong di tích lầu Bảo Đại làm chỗ ở cho cán bộ Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh. Theo lãnh đạo Sở, việc Trung tâm Bảo tồn di tích có văn bản đề xuất trưng dụng biệt thự tại lầu Bảo Đại ở Nha Trang làm nhà ở công vụ là thiếu sót và cần làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan.

Trước đó, vào ngày 7/7, Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa đã có văn bản gửi Công ty CP Đầu tư Khánh Hà về việc trưng dụng tạm thời 2 phòng tại căn biệt thự Vọng Nguyệt của khu di tích biệt thự Cầu Đá làm chỗ ở cho hai cán bộ thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh. Tuy nhiên, sau khi rà soát, Trung tâm đã nhận thấy đề nghị trên chưa phù hợp và chưa đúng theo quy định. Do vậy, vào ngày 9/7, Trung tâm đã có công văn thu hồi đề nghị trên.

Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, việc Trung tâm Bảo tồn di tích có công văn đề xuất trên là thiếu sót, chưa xin ý kiến lãnh đạo sở. Việc Trung tâm Bảo tồn di tích đề xuất sắp xếp tạm nơi ở cho công chức, viên chức tại khu vực di tích quốc gia nêu trên là chưa đúng thẩm quyền và chưa phù hợp quy định pháp luật hiện hành về quản lý, sử dụng di tích.

Sở đã yêu cầu Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh kiểm điểm và làm rõ trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan để xảy ra các sai sót, làm ảnh hưởng không tốt đến dư luận xã hội. Đồng thời, Sở cũng yêu cầu Trung tâm phải rút kinh nghiệm và có biện pháp để tránh lặp lại tình trạng tương tự trong tương lai.

Được biết, di tích biệt thự Cầu Đá là một quần thể kiến trúc gồm 5 căn biệt thự được xây dựng từ năm 1923, đặt tên theo các loài cây, loài hoa trồng xung quanh mỗi biệt thự. Trong đó, 2 căn biệt thự có tên Xương Rồng và Bông Sứ được sử dụng làm nơi ở của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương mỗi lần đến Nha Trang nghỉ dưỡng.

Đến nay, biệt thự Cầu Đá đã được xếp hạng là di tích quốc gia và đang được bảo tồn, trùng tu. Công ty CP Đầu tư Khánh Hà, thuộc Tập đoàn Hà Đô, là đơn vị chủ đầu tư dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại, trong đó bao gồm việc cải tạo và cho thuê các biệt thự cổ để phục vụ kinh doanh du lịch.

…

Di tích lịch sử Hòn Vọng Phu tại Thanh Hóa đang được chính quyền địa phương tích cực bảo tồn và gia cố để tránh nguy cơ đổ sập. Theo báo cáo từ Báo Lao Động, di tích quốc gia đặc biệt này đã nhiều lần phải hứng chịu những tác động nghiêm trọng từ thiên nhiên, điển hình là các sự cố sét đánh. Sự cố gần nhất vào ngày 15.6.2022 đã làm cho một khối đá lớn bị sạt lở, làm dấy lên mối quan ngại sâu sắc về sự an toàn của di tích này.

Trước tình trạng đáng báo động này, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã chủ trì tổ chức một hội thảo khoa học vào cuối năm 2023. Hội thảo này tập trung vào việc đánh giá hiện trạng của di tích Hòn Vọng Phu và tìm kiếm các giải pháp bảo tồn hiệu quả. Tại hội thảo, các chuyên gia và nhà khoa học đã tham gia thảo luận sôi nổi và đóng góp nhiều ý kiến quý giá nhằm lựa chọn giải pháp bảo tồn tối ưu cho di tích.

Đáp ứng những kiến nghị và đề xuất từ hội thảo, UBND TP Thanh Hóa đã quyết định đầu tư vào hệ thống chống sét tại di tích Hòn Vọng Phu vào giữa năm 2024. Dự án này có tổng kinh phí lên đến hơn 800 triệu đồng, thể hiện cam kết mạnh mẽ của chính quyền địa phương trong việc bảo vệ và giữ gìn di sản văn hóa quốc gia. Việc triển khai hệ thống chống sét hiện đại được kỳ vọng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro từ các hiện tượng thiên nhiên, đảm bảo an toàn lâu dài cho di tích Hòn Vọng Phu.

Những nỗ lực bảo tồn và gia cố di tích Hòn Vọng Phu không chỉ thể hiện sự trân trọng của chính quyền và nhân dân đối với di sản văn hóa, mà còn góp phần gìn giữ những giá trị lịch sử và văn hóa quý báu cho thế hệ tương lai. Thông qua các biện pháp cụ thể và đồng bộ, hy vọng rằng di tích Hòn Vọng Phu sẽ tiếp tục tồn tại vững bền, trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách và là niềm tự hào của người dân Thanh Hóa.

Trong giai đoạn 2020-2025, Đảng bộ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Cao Bằng đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong hoạt động văn hóa, thể thao, gia đình, và du lịch. Với mục tiêu nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho nhân dân và xây dựng con người Cao Bằng phát triển toàn diện, Đảng bộ Sở đã phát huy tinh thần đoàn kết, dân chủ và quyết tâm đổi mới với nhiều nội dung đột phá.

Sở VHTT&DL đã tham mưu tổ chức thành công nhiều hoạt động văn hóa mang tầm quốc gia và quốc tế, quảng bá về con người, hình ảnh, và di sản văn hóa đặc sắc của Cao Bằng. Đáng chú ý là sự kiện nằm trong khuôn khổ Lễ hội Du lịch Thác Bản Giốc năm 2023, với 1.000 người trình diễn hát Then, đàn tính trong trang phục truyền thống, tạo nên Kỷ lục Việt Nam cho Màn đồng diễn hát Then, đàn tính có số lượng người tham gia đông nhất Việt Nam.

Ngoài ra, Sở cũng tổ chức thành công Ngày hội Du lịch Non nước Cao Bằng tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm và Phố đi bộ của Thủ đô Hà Nội với chủ đề ‘Non nước Cao Bằng – Xứ sở thần tiên’. Hội nghị Quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO khu vực châu Á – Thái Bình Dương năm 2024 cũng diễn ra tại Cao Bằng, thu hút trên 800 đại biểu trong nước và quốc tế.

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích, di sản văn hóa được Sở chú trọng thực hiện thông qua các chương trình, dự án, đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các cấp. Sở đã thực hiện các chương trình như ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa người Lô Lô đen tỉnh Cao Bằng’, ‘Nghiên cứu, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống người Nùng Vẻn tỉnh Cao Bằng’.

Hoạt động văn hóa cơ sở cũng được tăng cường và đổi mới về hình thức, nội dung phù hợp với nhiều đối tượng hưởng thụ. Sở đã tổ chức tuyên truyền lưu động, phát hành Bản tin văn hóa, thể thao, du lịch, và tổ chức triển lãm ảnh. Phong trào ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’ nhận được sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, và kết quả là chỉ tiêu danh hiệu văn hóa đạt và vượt hằng năm.

Nghệ thuật chuyên nghiệp cũng có nhiều bước tiến mới, quy mô chương trình, chất lượng nghệ thuật ngày càng được nâng cao. Trong 5 năm, Đoàn Nghệ thuật tỉnh thực hiện 450 buổi biểu diễn phục vụ nhân dân và tham gia các sự kiện chính trị của tỉnh.

Lĩnh vực thể dục, thể thao (TDTT) có những chuyển biến tích cực, phát triển cả về phong trào quần chúng, thể thao thành tích cao. Phong trào TDTT quần chúng trên địa bàn tỉnh phát triển ổn định, có chiều sâu. Thể thao thành tích cao đã đạt được nhiều nấc thang mới, giai đoạn 2020-2025 toàn tỉnh có 115 vận động viên (VĐV) đạt đẳng cấp quốc gia.

Du lịch khẳng định là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Tổng lượt khách du lịch giai đoạn 2020-2025 ước đạt trên 8,4 triệu lượt, tốc độ tăng trưởng về lượt khách ước đạt 35,6%/năm; doanh thu du lịch ước đạt 5.570 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân ước đạt 53,6%/năm.

Công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ có nhiều chuyển biến tích cực. Đảng bộ Sở VHTT&DL đã kết nạp 54 đảng viên mới, đạt 180% chỉ tiêu đề ra.

Phát huy những kết quả đạt được, nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Sở VHTT&DL khẳng định quyết tâm chính trị cao trong việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, góp phần phát triển ngành VHTT&DL toàn diện, hiện đại, giàu bản sắc.

Trong bối cảnh nhiều di tích cổ đang đối mặt với thách thức lớn trong công tác bảo tồn, việc ứng dụng kỹ thuật in rập thủ công đã trở thành một giải pháp sáng tạo và hiệu quả. Tại chùa Keo Hành Thiện, một trong những công trình Phật giáo cổ tiêu biểu của vùng đồng bằng Bắc Bộ, kỹ thuật này đã được sử dụng để lưu giữ lại các chi tiết, hoa văn, họa tiết và chữ khắc trên các bức phù điêu, bia đá và cấu kiện gỗ.

Gắn liền với Thiền sư Dương Không Lộ, vị Quốc sư thời Lý, chùa Keo Hành Thiện không chỉ là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng mà còn là nơi chứa đựng kho tàng văn hóa kiến trúc độc đáo. Trải qua hàng trăm năm, nơi đây vẫn bảo lưu được nhiều hạng mục kiến trúc nghệ thuật truyền thống thời Lê – Nguyễn, với hệ thống phù điêu, hoa văn chạm khắc và bia ký có giá trị lịch sử, mỹ thuật đặc biệt.

Tuy nhiên, như nhiều di tích cổ khác, Chùa Keo Hành Thiện cũng đối mặt với những thách thức lớn trong công tác bảo tồn, do tác động của thời gian, môi trường và hoạt động con người. Những chi tiết chạm khắc quý trên bộ khung kiến trúc gỗ như hình linh thú, lân nghê, hoa lá thiêng,… cho đến các mảng chạm trên đá đang đứng trước nguy cơ dần bị bào mòn, xuống cấp.

Trước thực trạng đó, năm 2023, một dự án Số hóa di sản làng Hành Thiện quy mô đã và đang được triển khai tại đây, với sự tham gia của các chuyên gia bảo tồn, các nhà nghiên cứu, kiến trúc sư, nghệ nhân và đội ngũ công nghệ. Dự án không chỉ nhằm mục đích bảo tồn di tích mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm văn hóa mới mẻ cho cộng đồng.

Một trong những hoạt động nổi bật của dự án là triển lãm “Hành Thiện 200 năm danh xưng”, tổ chức nhân dịp kỷ niệm hai thế kỷ ngôi làng mang tên Hành Thiện. Triển lãm đã trưng bày nhiều bản rập văn bia cổ, tranh ký họa, tranh ảnh tư liệu gốc về chùa Keo và các sản phẩm văn hóa được hình thành từ tư liệu in rập, thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân địa phương và du khách.

In rập là phương pháp lưu giữ chính xác những chi tiết gốc, đồng thời tạo nên một lối tiếp cận giàu cảm xúc và thẩm mỹ với di sản. Mỗi bản rập thủ công trở thành sợi dây kết nối giữa hiện vật và cộng đồng, giữa nghệ thuật cổ truyền và công nghệ hiện đại.

Không chỉ tại chùa Keo Hành Thiện, kỹ thuật in rập thủ công còn được chuyển thể thành một hoạt động giáo dục, nghệ thuật, truyền cảm hứng đến cộng đồng tại Quần thể Danh thắng Tràng An. Tại đây, du khách có thể tận tay thực hiện một bản in rập truyền thống trên giấy dó, từ khâu pha màu, đặt khuôn, dùng con rập bọc vải và con lăn để in rập tranh.

Qua hoạt động này, không chỉ giúp du khách hiểu hơn về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật truyền thống, mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm văn hóa mới mẻ, nơi mà di sản trở nên gần gũi và sống động hơn. Mỗi bản in rập đều là “độc bản” bởi mỗi thao tác, mỗi lần chạm mực, mỗi sắc độ màu đều mang dấu ấn cá nhân, ghi lại những khoảnh khắc sáng tạo khác nhau của mỗi người.

Có thể thấy, khi được thiết kế phù hợp, in rập, từ một kỹ thuật bảo tồn khoa học, có thể trở thành phương thức truyền tải, lan tỏa văn hóa sống động, bền vững. Mỗi bản tranh nhỏ là một lát cắt của ký ức văn hóa, góp phần đưa di sản đến gần hơn với đời sống thường nhật. Trải nghiệm bằng tay, hiểu bằng tâm và mang đến những giá trị đích thực, đó là hành trình “chạm tay vào di sản” theo đúng nghĩa.