Nghề làm quạt truyền thống tại làng Chàng Sơn, Thạch Thất, Hà Nội đã tồn tại hàng trăm năm, trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và lịch sử của địa phương. Những chiếc quạt không chỉ đơn thuần là dụng cụ làm mát mà còn là sản phẩm thủ công tinh xảo, chứa đựng tâm huyết và kỹ thuật của nghệ nhân làng nghề. Tại xưởng thủ công của gia đình ba đời làm quạt truyền thống, nằm sâu trong con ngõ nhỏ của làng Chàng Sơn, những chiếc quạt không chỉ được tạo ra bằng đôi tay khéo léo của nghệ nhân mà còn bằng sự hỗ trợ của máy móc hiện đại.

Nghệ nhân Nguyễn Quang Hồng, người đã được gia đình truyền lại nghề làm quạt giấy từ 50 năm trước, đã kể lại quá trình làm ra một chiếc quạt. Từ cắt, ngâm tre, chẻ nan, dán nan, đến gập quạt, mỗi bước đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Theo nghệ nhân Hồng, để tạo ra một chiếc quạt chất lượng, người nghệ nhân phải bỏ ra nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, trước đây, việc làm quạt chủ yếu dựa vào phương pháp thủ công truyền thống, khiến cho sản phẩm có hạn chế về thiết kế và đa dạng.

Nhận thấy xu hướng mới, nghệ nhân Hồng đã quyết định đầu tư vào máy móc hiện đại, như máy in kỹ thuật số, máy cắt laser, để tạo ra những chiếc quạt tinh xảo và đa dạng hơn. Sự hỗ trợ của máy móc đã giúp nghệ nhân Hồng và các đồng nghiệp của mình tạo ra những chiếc quạt không chỉ đẹp mà còn đa dạng về mẫu mã và thiết kế.

Quạt không chỉ còn là dụng cụ làm mát mà còn là vật trang trí, quà lưu niệm. Đặc biệt, sự phát triển của mạng xã hội đã giúp nghề làm quạt lan tỏa rộng rãi, thu hút sự quan tâm của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Nghệ nhân Hồng và các đồng nghiệp của mình đã tận dụng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm và kết nối với khách hàng.

Con trai út của nghệ nhân Hồng, Long, người vừa tốt nghiệp đại học chuyên ngành kinh tế, đã quyết định trở về làng nghề để kế thừa và phát triển nghề làm quạt truyền thống của gia đình. Long đã cùng hai người bạn cùng quê mở trang TikTok để quảng bá sản phẩm truyền thống và kể những câu chuyện về làng nghề. Trang mạng xã hội không chỉ giúp họ giới thiệu sản phẩm mà còn là cầu nối để đẩy làn sóng tìm hiểu và yêu thích văn hóa Việt Nam.

Hiệu quả của trang mạng xã hội đã giúp xưởng quạt của Long có thêm nhiều khách hàng mới. Những chiếc quạt của xưởng không chỉ được đặt hàng trong nước mà còn xuất hiện ở đảo Hawaii, Hoa Kỳ. Long hy vọng rằng, với sự hỗ trợ của công nghệ và mạng xã hội, nghề làm quạt truyền thống sẽ tiếp tục được giữ gìn và phát triển, giúp gió quạt Chàng Sơn bay xa hơn nữa trên thế giới.

Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một kỳ vọng lớn đối với Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa gắn với công nghệ không chỉ giúp giữ gìn di sản cho thế hệ tương lai mà còn giúp đưa giá trị di sản đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Với người dân Hà Nội, di sản văn hóa không chỉ là những công trình kiến trúc cổ kính hay hiện vật lịch sử, mà còn là linh hồn và bản sắc không thể tách rời của thành phố ngàn năm văn hiến. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và quảng bá di sản là một giải pháp quan trọng. Công nghệ giúp bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản một cách hiệu quả nhất.

Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi mọi tư liệu và hiện vật lịch sử được số hóa và trình bày sinh động, sẽ thu hút được nhiều người, đặc biệt là các em học sinh và sinh viên. Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong trải nghiệm di tích là một giải pháp đột phá. Du khách và người dân có thể ‘du hành thời gian’ về quá khứ và chứng kiến không gian di tích được phục dựng sống động như thật, nghe những câu chuyện lịch sử chân thực.

Việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, bất cứ ai cũng có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh.

Người dân Thủ đô tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng thông minh và có chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được ‘làm sống lại’ trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Đây là cách biến những giá trị nghìn năm tuổi thành động lực phát triển mới và khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa.

Trong những năm gần đây, ngành văn hóa tỉnh Đồng Nai đã tích cực triển khai các giải pháp ứng dụng công nghệ số nhằm lưu trữ, giới thiệu và lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương. Việc ứng dụng công nghệ số trong hoạt động văn hóa đã tạo ra những trải nghiệm mới mẻ cho người dân, giúp họ tiếp cận và khám phá văn hóa, lịch sử của Đồng Nai một cách dễ dàng và thú vị hơn.

Trung tâm Văn hóa – điện ảnh Đồng Nai là một trong những đơn vị đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ số. Đơn vị này đã tổ chức triển lãm thực tế ảo với chủ đề về văn hóa, con người Đồng Nai, đờn ca tài tử… Các triển lãm này được thiết kế dưới dạng 3D kết hợp với âm thanh, lời thuyết minh giúp tái hiện không gian văn hóa Đồng Nai một cách sinh động, gần gũi. Người xem có thể truy cập vào không gian ảo này mọi lúc, mọi nơi thông qua website và các nền tảng mạng xã hội.

Bên cạnh đó, Trung tâm Văn hóa – điện ảnh Đồng Nai còn tích cực livestream, phát sóng trực tuyến trên fanpage của trung tâm các chương trình văn nghệ, tuyên truyền lưu động. Chỉ tính từ đầu tháng 7 năm 2025 đến nay, đã có hơn 10 buổi diễn văn nghệ tại các phường, xã trên địa bàn tỉnh. Việc này không chỉ giúp người dân tiếp cận với các chương trình văn nghệ một cách dễ dàng hơn mà còn giúp quảng bá văn hóa, nghệ thuật của Đồng Nai đến với công chúng rộng lớn hơn.

Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai cũng duy trì hình thức live stream trên fanpage để giới thiệu các chương trình nghệ thuật, vở cải lương và trích đoạn cải lương. Công chúng trong và ngoài tỉnh có thể thưởng thức và xem bất cứ lúc nào các chương trình nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa Đồng Nai do nhà hát thực hiện. Điều này không chỉ giúp người dân tiếp cận với nghệ thuật truyền thống mà còn giúp họ hiểu hơn về giá trị văn hóa của địa phương.

Tại Thư viện Đồng Nai, quá trình số hóa tài liệu đang diễn ra mạnh mẽ. Hàng ngàn đầu sách về lịch sử, văn hóa Đồng Nai đã được số hóa, tích hợp mã QR để phục vụ bạn đọc tra cứu từ xa. Thư viện cũng xây dựng mô hình trải nghiệm lịch sử thông qua hệ thống màn hình tương tác và mô phỏng thực tế ảo. Điều này giúp người dân tiếp cận với kiến thức văn hóa, lịch sử một cách dễ dàng và thú vị hơn.

Các di tích trên địa bàn tỉnh cũng gắn mã QR để người dân có thể tra cứu thông tin trực tiếp tại điểm tham quan. Mỗi mã QR như một kho tư liệu thu nhỏ, giúp du khách tìm hiểu giá trị di tích một cách chủ động, không cần phụ thuộc vào hướng dẫn viên. Việc này không chỉ giúp người dân tiếp cận với kiến thức văn hóa mà còn giúp họ hiểu hơn về giá trị lịch sử của địa phương.

Bảo tàng Đồng Nai xây dựng các tour tham quan thực tế ảo tại hệ thống di tích, giúp người dân ở xa có thể tham quan trực tuyến. Đây là cách làm sáng tạo, hiệu quả trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số. Việc ứng dụng công nghệ số trong hoạt động bảo tàng không chỉ giúp người dân tiếp cận với di sản văn hóa mà còn giúp quảng bá giá trị văn hóa của Đồng Nai đến với công chúng rộng lớn hơn.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Lê Thị Ngọc Loan cho biết, ngành sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số trên lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch; hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành, bảo đảm kết nối, tích hợp đồng bộ với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia. Điều này giúp ngành văn hóa, thể thao và du lịch của Đồng Nai phát triển một cách bền vững và hiệu quả hơn.

Phó giám đốc Bảo tàng Đồng Nai Phạm Văn Minh cho biết, bảo tàng sẽ tiếp tục số hóa các hiện vật bảo tàng, trong đó tập trung vào các hiện vật tiêu biểu. Sau khi số hóa, bảo tàng sẽ xây dựng không gian trưng bày ảo tại các phòng trưng bày chuyên đề. Việc này không chỉ giúp người dân tiếp cận với di sản văn hóa mà còn giúp quảng bá giá trị văn hóa của Đồng Nai đến với công chúng rộng lớn hơn.

Công nghệ số đã và đang giúp những không gian lưu trữ văn hóa, lịch sử truyền thống của Đồng Nai được mở rộng, đưa di sản đến gần hơn với cộng đồng. Đây không chỉ là xu thế mà còn là giải pháp lâu dài để giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử cho thế hệ mai sau.

Ngày 20/7, tại tỉnh Đắk Lắk, hàng trăm học sinh đã có cơ hội tham gia chương trình iSMART AI Day 2025. Đây là một hoạt động trong chuỗi sự kiện nhằm mục đích đưa trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số đến gần hơn với học sinh. Chương trình này mang lại cơ hội cho các em nhỏ trực tiếp tiếp xúc với những thiết bị học tập thông minh, tham gia vào các hoạt động lập trình robot, thiết kế trò chơi, trải nghiệm lớp học STEAM sáng tạo và tìm hiểu các ứng dụng AI cơ bản.

Những tiết học được thiết kế một cách sinh động và gần gũi, giúp các em tự tin tiếp cận công nghệ hiện đại ngay từ khi còn nhỏ. Anh Nguyễn Thành Công, một phụ huynh có con đang học lớp 2 tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, chia sẻ rằng chương trình này khá mới mẻ tại địa phương. Các con không chỉ được chơi mà còn học được nhiều kỹ năng mới, hiểu hơn về công nghệ và cách sử dụng thiết bị thông minh một cách an toàn và đúng cách.

Anh Công cho rằng công nghệ AI và công nghệ khoa học thông minh rất phù hợp để các con trải nghiệm và tiếp cận từ nhỏ. Ông cũng đề xuất nên có nhiều chương trình như thế này để các con có thể trải nghiệm càng nhiều càng tốt. Việc tiếp cận công nghệ sớm giúp các em phát triển kỹ năng và tư duy cần thiết cho thời đại hiện nay.

Chương trình iSMART AI Day 2025 là một phần trong định hướng phổ cập công nghệ giáo dục và xây dựng nền tảng công dân số ngay từ khi các em còn ở bậc tiểu học. Theo bà Nguyễn Thị Kim Oanh, Giám đốc phát triển kinh doanh toàn quốc của Hệ thống Giáo dục iSMART, thời gian tới, chương trình sẽ được nhân rộng tại nhiều tỉnh thành khác. Điều này góp phần xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, tạo cơ hội phát triển bình đẳng cho trẻ em ở mọi miền đất nước.

Bà Oanh cũng nhấn mạnh rằng chương trình không giới hạn về các khoảng cách không gian địa lý. Tất cả học sinh ở các vùng miền đều có chương trình học và chất lượng giống nhau. Các bạn có thể tham gia vào các nội dung ôn tập và học tập hoặc kiểm tra, có sân chơi đồng bộ trên toàn quốc cả về nội dung và chất lượng. Điều này thể hiện cam kết của hệ thống giáo dục iSMART trong việc cung cấp trải nghiệm giáo dục chất lượng cao, đồng đều cho tất cả học sinh.

Thông qua chương trình iSMART AI Day 2025, các học sinh không chỉ được trải nghiệm những công nghệ mới mà còn có cơ hội phát triển kỹ năng và kiến thức cần thiết cho tương lai. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tích hợp công nghệ vào giáo dục, hướng tới xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam có trình độ công nghệ và tư duy sáng tạo.