Du lịch đại gia đình – Một hoạt động thường niên gắn kết thành viên trong nhà. Mỗi năm, gia đình chị Đỗ Thanh Huyền (Hà Nội) đều chọn một địa điểm du lịch phù hợp, sau đó thuê biệt thự và tổ chức các hoạt động giải trí như ăn uống, hát karaoke cùng nhau.

Năm nay, gia đình chị Huyền đã chọn Sầm Sơn (Thanh Hóa) làm điểm đến cho chuyến du lịch kéo dài 4 ngày 3 đêm, từ ngày 20 đến 23/7. Chuyến du lịch này có sự tham gia của 23 thành viên, bao gồm bố mẹ chồng, vợ chồng chị Huyền và 7 hộ gia đình là anh chị em ruột của bố chồng chị. Để chuẩn bị cho chuyến đi, mọi người đã chuẩn bị chu đáo đồ ăn, thức uống mang theo.

Danh sách đồ ăn bao gồm 10kg cua, 10kg hàu, 100 quả trứng gà, trứng vịt lộn, 2kg bánh cuốn, rau, gia vị các loại. Cua được đặt mua từ trước, mỗi con đều to và tươi ngon. Trứng được bảo quản trong thùng xốp kèm trấu để tránh vỡ. Rau được sơ chế cẩn thận trước khi đóng hộp, hải sản được làm sạch và cấp đông để giữ độ tươi ngon. Tất cả đều được chuẩn bị để phục vụ nhu cầu ăn uống cho 23 thành viên trong 4 ngày.

Chị Huyền chia sẻ rằng, trong 4 lần đi du lịch của nhà cô, việc chuẩn bị đồ ăn như thế này đã trở thành một truyền thống. Không chỉ giúp mọi người có bữa ăn hợp khẩu vị, mà còn tạo ra không khí vui vẻ và gắn kết trong gia đình.

Trong chuyến du lịch này, dù thời tiết không thuận lợi vì cơn bão Wipha đổ bộ, gia đình chị Huyền vẫn có những giây phút vui vẻ bên nhau. Bữa sáng có thể là mỳ tôm úp trứng, bánh cuốn kèm chả hoặc bún dọc mùng. Bữa trưa và bữa tối, họ sẽ thưởng thức các món hải sản như hàu nướng mỡ hành, cua hấp, tôm nướng phô mai.

Trong suốt 4 ngày, ngoài một bữa ăn dê đặc sản được mua ngoài, còn lại tất cả đều là đồ tự chuẩn bị. Họ thuê dịch vụ dọn dẹp, thuê người nấu giúp bữa ăn đầu tiên và dịch vụ rửa bát để các thành viên có thời gian vui chơi và nghỉ ngơi.

Các hoạt động vui chơi trong chuyến du lịch bao gồm hát karaoke, chơi pickleball, bơi lội. Mọi người cùng nhau nấu nướng, ăn uống khiến chuyến du lịch thêm đầm ấm và gắn kết.

Chị Huyền cũng đã chia sẻ loạt ảnh về khâu chuẩn bị cho chuyến du lịch trên trang cá nhân, thu hút hơn 3.000 lượt tương tác. Người dùng mạng xã hội đã để lại nhiều bình luận thú vị như: ‘Chịu khó đem đồ từ nhà đi thế này lại được ăn ngon. Cùng nhau chuẩn bị đồ, ríu rít trong bếp núc cũng là cách tạo niềm vui khi đi du lịch’; ‘Gia đình phải đồng lòng lắm mới đi du lịch kiểu này được.’

Trong xã hội hiện đại, một hiện tượng đáng buồn đang diễn ra ở nhiều gia đình: cha mẹ và con cái sống chung nhưng ngày càng xa cách về mặt tình cảm. Hiện tượng này được gọi là ‘family estrangement’ (xa cách nội tâm trong gia đình). Mặc dù vẫn cùng ăn cơm, vẫn chào hỏi mỗi ngày, nhưng khoảng cách giữa nhiều bậc cha mẹ và con cái ngày càng lớn dần mà không ai kịp nhận ra.

Không có cãi vã, không xung đột, nhưng họ chỉ đơn giản là không còn chuyện gì để nói. Một bà mẹ 43 tuổi chia sẻ rằng con trai cô ‘ngoan’, chưa từng khiến cô phiền lòng, nhưng càng lớn càng xa cách mẹ. Con trai cô cứ về tới nhà là đóng cửa phòng, mẹ gọi ăn cơm cũng chỉ đáp ‘dạ’. Ngồi ăn chưa xong đã rút điện thoại ra lướt. Hỏi gì cũng trả lời cụt lủn. Cô thấy con ngay trước mắt mà như đang dần biến mất khỏi đời mình.

Theo báo cáo của tổ chức Stand Alone (Anh), có tới 1/4 người trẻ trưởng thành từng có giai đoạn ‘xa cách hoàn toàn’ với cha mẹ về mặt cảm xúc, dù vẫn đang sống cùng mái nhà. Tại Trung Quốc, một nghiên cứu đăng trên Frontiers in Psychology năm 2023 cũng chỉ ra rằng các sinh viên có sự kết nối gia đình thấp sẽ dễ rơi vào trạng thái cô đơn và trầm cảm hơn gấp đôi so với nhóm có nền tảng giao tiếp tích cực.

Theo lý thuyết gắn bó cảm xúc (attachment theory), trẻ lớn lên trong môi trường mà cảm xúc bị xem nhẹ hoặc bị kiểm soát quá mức sẽ dần phát triển kiểu gắn bó ‘né tránh’ (avoidant): không chia sẻ, không kết nối và tự rút vào thế giới riêng. Sự hiện diện thể chất như cùng ăn cơm, ngủ chung nhà không đồng nghĩa với sự hiện diện tình cảm.

Thói quen ‘phubbing’ (lơ người đối diện vì chăm chú vào điện thoại) cũng là yếu tố khiến trẻ cảm thấy mình không còn là ưu tiên trong mắt người lớn. Không ít phụ huynh cảm thấy hụt hẫng khi thấy con cái ít nói, ít tâm sự. Họ cho rằng mình đã hy sinh rất nhiều, tại sao lại bị con ‘bỏ rơi’ về mặt cảm xúc?

Theo chuyên gia tâm lý học phát triển, vấn đề không nằm ở việc ‘thiếu quan tâm’ mà là ở cách quan tâm sai thời điểm, sai phương pháp. Nhiều cha mẹ hay hỏi ‘Hôm nay được mấy điểm?’, ‘Học đến đâu rồi?’… nhưng lại ít khi hỏi ‘Dạo này con có vui không?’, ‘Hôm nay con thế nào?’… Dần dà, trong mắt con, cha mẹ dường như chỉ quan tâm đến thành tích mà không phải con người thật của mình.

Áp lực thành công, sự kỳ vọng và nhịp sống quá nhanh khiến những cuộc trò chuyện chân thành dần biến mất. Dù không có một tiếng la mắng, vẫn có hàng trăm lần im lặng làm tổn thương.

Để ‘gặp lại’ con trong chính ngôi nhà của mình, các chuyên gia tâm lý học gia đình khuyến nghị một số cách sau: Tạo ra những khoảng thời gian ‘không kỳ vọng’, lắng nghe mà không phản ứng vội, thiết lập lại ‘những nghi thức gia đình’, và chấp nhận sự thay đổi như một phần của trưởng thành.

Tham khảo thêm thông tin tại https://www.standalone.org.uk/ và https://www.frontiersin.org/journals/psychology

Trong thời đại số hóa hiện nay, mạng xã hội đã trở thành một công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Đối với phụ nữ, mạng xã hội không chỉ đơn thuần là một phương tiện giải trí mà còn là một kênh hữu ích giúp họ kết nối, chia sẻ thông tin và tìm kiếm kiến thức bổ ích. Nhiều chị em đã biết cách tận dụng mạng xã hội để duy trì sự gắn kết trong gia đình, vun đắp hạnh phúc và giữ ‘lửa’ tổ ấm.

Chị Thanh Hoàng, cư trú tại phường Cái Răng, là một điển hình về việc sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả. Sau khi mất việc do công ty kinh doanh thua lỗ, chị Hoàng đã trở thành bà nội trợ toàn thời gian. Tuy nhiên, chị không để cuộc sống của mình trở nên nhàm chán. Thay vào đó, chị đã lên mạng xã hội để tìm kiếm cơ hội việc làm và học hỏi kinh nghiệm. Chị tham gia vào các nhóm, hội làm bánh để học tập và dành thời gian tự học làm bánh theo những video trên YouTube. Sau thời gian tích lũy kiến thức, chị Hoàng mạnh dạn bán bánh trực tuyến tại nhà. Chị thường đăng bán bánh trên trang cá nhân và bán trên các hội nhóm, ShopeeFood… Nhờ đó, khách hàng biết đến mình nhiều hơn, và việc kinh doanh trở nên thuận lợi hơn. Chị Hoàng chia sẻ rằng, nhờ tận dụng lợi thế của mạng xã hội, cuộc sống của chị đã có nhiều thay đổi tích cực. Ngoài ra, mạng xã hội cũng giúp chị Hoàng kết bạn với những chị em nội trợ khác, học hỏi nhiều điều hay trong việc nuôi dạy con cái, chăm sóc gia đình…

Chị Bảo Trân, ở phường Ninh Kiều, cũng có trải nghiệm tương tự. Chị Trân thường lướt mạng xã hội sau khi hoàn tất công việc ở cửa hàng kinh doanh, sửa chữa điện thoại và lo chu toàn việc cơm nước cho chồng con. Chị Trân chia sẻ rằng, mạng xã hội là phương tiện hữu ích giúp chị kết nối với bạn bè, tham gia vào các nhóm cộng đồng trực tuyến liên quan đến việc nấu ăn ngon, chăm sóc tổ ấm, trang trí nhà cửa, làm đẹp… Nhờ đó, chị cập nhật nhiều kiến thức bổ ích để chăm sóc bản thân và gia đình tốt hơn. Mạng xã hội cũng giúp chị Trân học được cách chế biến nhiều món ăn mới lạ để vào bếp trổ tài cho chồng con thưởng thức. Chị còn tận dụng các chương trình học tập sinh động trên mạng để kèm cặp con học tập; hướng dẫn, kiểm soát và đồng hành cùng con trong quá trình học tập để giúp con sử dụng điện thoại một cách an toàn và hiệu quả.

Đối với chị Huỳnh Như, ở phường Ninh Kiều, mạng xã hội là phương tiện giúp các thành viên trong gia đình kết nối tình cảm. Chị Như kể rằng, công việc kinh doanh của chồng chị phải đi công tác thường xuyên, có khi vắng nhà hàng tuần liền. Chị Như đã lập nhóm Zalo riêng của gia đình với tên ‘Nhà của Bi Bo’. Nhờ có nhóm Zalo này, các thành viên trong gia đình thường xuyên hỏi han, chia sẻ với nhau những chuyện vui buồn trong cuộc sống. Chính sự quan tâm lẫn nhau từ những điều nhỏ như thế giúp các thành viên trong gia đình chị Như thêm gắn kết, thương yêu nhau hơn.

Trong thời đại 4.0, phụ nữ dễ dàng cập nhật tri thức, khẳng định bản thân và nâng cao chất lượng cuộc sống với chiếc điện thoại thông minh. Việc sử dụng mạng xã hội đúng cách, đúng mục đích, không chỉ giúp nhiều chị em mở rộng cơ hội tiếp cận nguồn thông tin, tri thức mà còn góp phần gắn kết tình cảm, giữ ‘lửa’ cho tổ ấm, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc.