Khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới vào năm 1986, đời sống mỹ thuật của Huế đã trải qua những bước chuyển biến đáng kể. Các tác phẩm nghệ thuật ra đời không chỉ tập trung vào những chủ đề cổ động truyền thống như ‘công – nông – binh’ hay những tác phẩm thể hiện vẻ đẹp của thiếu nữ, thiên nhiên, mà còn mở rộng sang những giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc và các vấn đề thời sự. Phong cách thể hiện, chất liệu và kỹ thuật cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn.

Thế hệ tiên phong của mỹ thuật Huế thời kỳ đổi mới gồm những tên tuổi lớn như họa sĩ Bửu Chỉ, Vĩnh Phối, Trương Bé, Công Huyền Tôn Nữ Tuyết Mai, và điêu khắc gia Mai Văn Quýnh. Những nghệ sĩ này đã mang mỹ thuật Việt Nam, cụ thể là mỹ thuật Cố đô Huế, ra thế giới bằng cách thể hiện sự tự học thành tài hoặc được đào tạo bài bản ở nước ngoài. Sự đóng góp của họ đã giúp tạo nên một diện mạo mới cho mỹ thuật Huế, với những tác phẩm mang đậm tính nghệ thuật và sáng tạo.

Thế hệ thứ hai của họa sĩ Huế thời kỳ đổi mới, bao gồm Hà Văn Chước, Phan Thanh Bình, Đặng Mậu Tựu, Đặng Mậu Triết, Nguyễn Thiện Đức…, đã tạo ra những thay đổi trong cách nhìn và cách biểu hiện nghệ thuật. Họ tìm kiếm những kỹ thuật và chất liệu mới để làm mới nghệ thuật, đồng thời giữ được hồn cốt nghệ thuật và mang đậm tính triết lý, đời sống nhân sinh. Những nghệ sĩ này đã tiếp tục khẳng định vị thế của mỹ thuật Huế trên bản đồ nghệ thuật Việt Nam.

Tuy nhiên, thị trường mỹ thuật tại Huế vẫn còn trầm lắng so với các đô thị lớn khác như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Các yếu tố như tính cách Huế, thời tiết, tài chính của người dân và chính sách của thành phố đã ảnh hưởng đến tâm lý sưu tập và kinh doanh các loại hình nghệ thuật chất lượng cao. Điều này đã đặt ra thách thức cho sự phát triển của mỹ thuật Huế trong thời gian tới.

Để thúc đẩy thị trường mỹ thuật Huế, cần tập trung vào việc phát triển hạ tầng và không gian nghệ thuật, nâng cao tính thương mại và tiếp cận thị trường, khuyến khích nghệ sĩ phát triển sản phẩm mỹ thuật ứng dụng và tổ chức các sự kiện nghệ thuật thường niên. Việc tạo ra một môi trường hỗ trợ và khuyến khích sáng tạo sẽ giúp mỹ thuật Huế phát triển mạnh mẽ hơn.

Với những bất cập và hạn chế hiện có, mỹ thuật Huế cần những cú hích mạnh mẽ để giúp nghệ sĩ sống được bằng nghề và đưa mỹ thuật Huế ra thế giới. Việc xây dựng một chiến lược phát triển toàn diện và đồng bộ sẽ giúp mỹ thuật Huế vượt qua thách thức và đạt được những thành tựu đáng kể trong tương lai.

Triển lãm ký họa với chủ đề ‘Ký ức chiến trường Khu V’ chính thức khai mạc tại thành phố Đà Nẵng vào ngày 16/7/2025. Sự kiện này là một phần trong nỗ lực nhằm phát huy vai trò của bảo tàng trong công tác tuyên truyền, giáo dục về truyền thống lịch sử và văn hóa, đồng thời tăng cường gắn kết cộng đồng. Triển lãm là dịp để thể hiện lòng tri ân sâu sắc đối với những cống hiến và hy sinh to lớn của các anh hùng, liệt sĩ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam.

Tại triển lãm, công chúng sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng 78 phiên bản ký họa được thực hiện bởi liệt sĩ, họa sĩ Hà Xuân Phong và cố họa sĩ Nguyễn Đức Hạnh, cùng một số họa sĩ khác từng tham gia chiến đấu tại chiến trường Khu V. Các tác phẩm ký họa tuy đơn sơ nhưng lại chứa đựng cả một vùng trời ký ức về một thời kỳ chiến tranh khói lửa. Chúng là những câu chuyện và trải nghiệm chân thực về cuộc sống khắc nghiệt nhưng đầy hào hùng tại chiến trường.

Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Đà Nẵng, Nguyễn Thị Hội An, đã chia sẻ về ý nghĩa của sự kiện. Theo bà, thông qua 78 phiên bản ký họa của các họa sĩ từng trực tiếp tham gia chiến đấu tại chiến trường Khu V, triển lãm đã mang đến một không gian nghệ thuật dung dị mà sâu lắng. Mỗi bức ký họa như một mảnh ghép ký ức, là một lát cắt của lịch sử, ghi dấu những khoảnh khắc chân thật về cuộc sống nơi chiến trường, nơi mà tinh thần yêu nước, lòng quả cảm và khát vọng hòa bình được thể hiện một cách sinh động, cảm động và đầy nhân văn.

Bên cạnh việc giới thiệu các tác phẩm mỹ thuật có giá trị lịch sử và nghệ thuật, triển lãm còn tạo cơ hội để người xem tiếp cận và tìm hiểu sâu hơn về nghệ thuật tạo hình trong ký họa. Qua đó, công chúng có thể hiểu rõ hơn về quá trình sáng tạo và cảm hứng của các họa sĩ khi thực hiện những tác phẩm này.

Triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 16/7 đến ngày 10/8/2025 tại Khu Tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng và trưng bày chuyên đề tại Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng. Sự kiện này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật thông thường mà còn là một hoạt động thiết thực nhằm giáo dục và提醒 công chúng về truyền thống lịch sử và văn hóa của dân tộc.

Hiện đang diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM một triển lãm đáng chú ý, với sự góp mặt của 25 tượng chân dung các họa sĩ và nhà điêu khắc tiêu biểu ở khu vực phía Nam. Những nghệ sĩ này đã có những đóng góp to lớn và quan trọng cho sự phát triển của nền mỹ thuật nước nhà trong suốt thời kỳ trước và sau năm 1975.

Lễ khai mạc triển lãm và trao tặng 25 tượng chân dung nghệ sĩ mỹ thuật tiêu biểu cho Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đã diễn ra vào sáng ngày 17-7. Sự kiện này không chỉ giới thiệu những thành tựu đáng kể trong sáng tác của các nhà điêu khắc tại TP.HCM mà còn tôn vinh các nghệ sĩ đã dành cả cuộc đời mình để góp phần làm giàu thêm cho nền mỹ thuật Việt Nam.

Triển lãm, diễn ra từ ngày 17-7 đến hết ngày 4-8 tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, là dịp để công chúng thưởng lãm và tri ân những nghệ sĩ tiêu biểu. Trong triển lãm này, các tác giả đã sáng tạo ra các tượng chân dung của các họa sĩ, nhà điêu khắc nổi tiếng như Trương Hán Minh, Nguyễn Gia Trí, Huỳnh Phương Đông, Nguyễn Hoàng, Lê Thị Kim Bạch, Diệp Minh Châu, Nguyễn Hải, Đinh Rú… Đây là những nghệ sĩ đã để lại dấu ấn đáng kể trong nền mỹ thuật Việt Nam, từ thời kỳ trước đến sau năm 1975.

Theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM, ông Nguyễn Xuân Tiên, triển lãm này mang đến một không gian văn hóa nghệ thuật đầy ý nghĩa tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Qua việc trưng bày những tượng chân dung này, các thế hệ trẻ sau này có thể biết đến và tiếp tục phát huy những đóng góp của các bậc tiền bối trong nền mỹ thuật Việt Nam. Hơn nữa, đây cũng là cách để lưu giữ những hình ảnh của các nghệ sĩ mỹ thuật tiêu biểu bằng chính tác phẩm nghệ thuật của họ.

Bằng việc tôn vinh và giới thiệu những nghệ sĩ tiêu biểu này, triển lãm không chỉ là một sự kiện văn hóa nghệ thuật thuần túy mà còn góp phần gìn giữ và phát huy di sản mỹ thuật của dân tộc. Qua đó, công chúng có thể thêm hiểu biết về những cống hiến của các nghệ sĩ tiền bối và khơi dậy niềm tự hào về nền văn hóa và mỹ thuật của đất nước.

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc – Người kết nối văn hóa Việt Nam với thế giới

Trong một căn gác tầng 2 xinh xắn trên phố Hòa Mã (Hà Nội), chúng tôi đã có cơ hội gặp gỡ nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc, người đã có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của Việt Nam. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong việc tổ chức các dự án nghệ thuật và giao lưu văn hóa quốc tế, ông đã trở thành một trong những nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực này.

Ông đã bén duyên với báo chí và nghệ thuật từ rất sớm. Sau khi tiếp quản Thủ đô Hà Nội năm 1954, ông được cử đi học Trường Mỏ – Địa chất và tự học quay phim, chụp ảnh, viết báo. Quá trình học tập và rèn luyện đã giúp ông hình thành nên niềm đam mê và sự hiểu biết sâu sắc về nghệ thuật và văn hóa.

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã có những đóng góp quan trọng cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của tỉnh Phú Thọ. Ông đã tham gia vào việc tổ chức Trại sáng tác điêu khắc quốc tế lần thứ nhất tại thành phố Việt Trì năm 2005 và lần thứ hai tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng năm 2010. Ông cũng đã giúp đỡ tỉnh Phú Thọ tổ chức thành công triển lãm Nghệ thuật thư pháp Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản và triển lãm giao lưu mỹ thuật thường niên giữa Việt Nam và Hàn Quốc.

Không chỉ đóng góp cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của tỉnh Phú Thọ, ông còn sở hữu một bộ sưu tập tranh giá trị, bao gồm nhiều tác phẩm của các họa sĩ tên tuổi như Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Đức Nùng… Đặc biệt, ông có khoảng 200 bức tranh của danh họa Bùi Xuân Phái, trong đó có bức sơn dầu nổi tiếng ‘Cô gái mặc áo đen họa tiết kỷ hà trắng’, vẽ chân dung Mai Trang từ năm 1988.

Nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã được nhiều nghệ sĩ và nhà văn ngưỡng mộ và tôn trọng. Ông đã có những đóng góp đáng kể cho lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của Việt Nam, và đã trở thành một ‘Đại sứ văn hóa’ giữa Việt Nam và thế giới.

Hơn cả một người sưu tầm, ông là một nhà văn hóa đích thực, một người kết nối giữa Việt Nam và thế giới. Thông qua các hoạt động nghệ thuật và giao lưu văn hóa, ông đã giúp quảng bá văn hóa và con người Việt Nam ra thế giới.

Hiện nay, dù tuổi cao, sức khỏe giảm sút, nhưng ông vẫn hăm hở, nhiệt tình với mọi hoạt động nghệ thuật, nhất là giao lưu, quảng bá văn hóa, con người quê hương đất Tổ ra thế giới.

Với những đóng góp của mình, nhà sưu tập Nguyễn Mạnh Phúc đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lĩnh vực văn hóa và mỹ thuật của Việt Nam. Ông sẽ mãi là một tấm gương sáng cho các thế hệ sau này học tập và noi theo.

Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội vừa ban hành Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thành phố. Nghị quyết này bao gồm 6 chương và 24 điều, quy định về thẩm quyền thành lập, trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý và các chính sách ưu đãi đối với trung tâm công nghiệp văn hoá.

Lĩnh vực hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm một hoặc một số ngành công nghiệp văn hoá như quảng cáo, kiến trúc, phần mềm và các trò chơi giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật, biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, truyền hình và phát thanh, du lịch văn hoá, văn hóa ẩm thực.

Nguyên tắc thành lập, tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa phải bảo đảm hài hòa giữa bảo vệ và phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của Thủ đô. Đồng thời, phải bảo đảm tính đa dạng, bình đẳng về văn hóa.

Trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa phải phù hợp với quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều và các quy hoạch khác có liên quan.

Hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa; cung cấp dịch vụ cho thuê mặt bằng, hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, dịch vụ tổ chức hoạt động trưng bày, biểu diễn, triển lãm và tổ chức sự kiện văn hóa khác; cung cấp dịch vụ hỗ trợ phân phối và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ văn hoá, tổ chức không gian trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm văn hoá, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm văn hóa trong nước và nước ngoài.

Bên cạnh đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ hợp tác và phát triển; hoạt động khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí thuệ; hoạt động hỗ trợ thử nghiệm có kiểm soát đối với ý tưởng, sản phẩm, mô hình, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hợp tác quốc tế về công nghiệp văn hoá cũng được triển khai.

Nhà đầu tư thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa thực hiện việc đầu tư, xây dựng khai thác, vận hành hoặc hợp tác phát triển các hạng mục, sản phẩm, hoạt động văn hóa trong Trung tâm thông qua hình thức đầu tư trực tiếp, hợp tác công tư theo quy định của pháp luật và Nghị quyết.

Về biện pháp quản lý Trung tâm công nghiệp văn hoá, Nghị quyết quy định: Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong trung tâm công nghiệp văn hóa phải đăng ký thông tin hoạt động với Trung tâm, trường hợp hoạt động thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì phải có giấy phép theo quy định của pháp luật.

Việc thử nghiệm có kiểm soát công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới trong các ngành công nghiệp văn hóa được thực hiện theo quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô, quy định của HĐND, UBND Thành phố về thử nghiệm có kiểm soát.

Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong Trung tâm công nghiệp văn hóa được hưởng các ưu đãi hỗ trợ từ ngân sách của Thành phố, bao gồm kinh phí tham gia các chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch của Thành phố, hỗ trợ quảng bá, truyền thông về Trung tâm, sản phẩm, dịch vụ văn hóa hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực.

Cụ thể, Nghị quyết hỗ trợ 100% chi phí tư vấn, lệ phí đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ, sản phẩm văn hóa nhưng không vượt quá 50 triệu đồng/ hồ sơ đăng ký quyền sở hữu trí tuệ. Đối với các sự kiện, hoạt động văn hoá, nghệ thuật trong Trung tâm được hưởng các hỗ trợ 100% kinh phí quảng bá, truyền thông về sự kiện, hoạt động văn hóa nghệ thuật trên các phương tiện thông tin, truyền thông Thành phố; 40% kinh phí tổ chức, sản xuất chương trình nhưng không quá 200 triệu đồng cho 1 sự kiện, hoạt động.

Nghị quyết cũng yêu cầu bảo đảm tối thiểu 70% các hoạt động sản xuất, kinh doanh đăng ký trong trung tâm công nghiệp văn hóa thuộc các ngành, lĩnh vực công nghiệp văn hoá, bao gồm cả hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực.

Phụ huynh học sinh lớp 10 tại Trường THPT Lê Quý Đôn, TP.HCM, đang tỏ ra lo lắng về việc con em mình phải tham gia khảo sát năng lực đầu vào môn mỹ thuật sau khi đã chọn tổ hợp tự chọn có môn này. Sự băn khoăn của họ xoay quanh vấn đề liệu học sinh không đạt điểm theo yêu cầu có bị loại khỏi việc học môn mỹ thuật như đã lựa chọn?

Trường THPT Lê Quý Đôn đã lên tiếng về vấn đề này, khẳng định rằng bài đánh giá không mang tính chất thi tuyển và không nhằm loại bỏ học sinh. Tất cả 66 học sinh đăng ký nguyện vọng học môn mỹ thuật trong tổ hợp môn tự chọn đều được tiếp nhận. Mục đích chính của bài đánh giá là giúp học sinh hiểu rõ hơn về định hướng nghề nghiệp và sở thích cá nhân của từng em.

Khảo sát năng lực thẩm mỹ và nhận thức tạo hình được thực hiện để có cơ sở phân hóa nội dung học và xây dựng phương pháp phù hợp cho từng nhóm học sinh. Hình thức đánh giá được thiết kế nhẹ nhàng, khuyến khích trải nghiệm và không tạo áp lực cho học sinh. Nội dung của bài đánh giá gồm 3 phần: Trả lời bảng khảo sát trên Google Form (dạng trắc nghiệm) để tìm hiểu định hướng nghề nghiệp và sở thích nghệ thuật; Vẽ một bài tĩnh vật đơn giản bằng bút chì trên giấy A3 để khảo sát cách quan sát và cảm nhận hình khối; và không yêu cầu kỹ thuật cao.

Bài đánh giá năng lực đầu vào môn mỹ thuật hướng tới mục tiêu giúp học sinh nhận ra thế mạnh và sở thích của bản thân trong lĩnh vực mỹ thuật. Điều này sẽ tạo nền tảng giúp các em có định hướng nghề nghiệp phù hợp về sau, như thiết kế, kiến trúc, mỹ thuật ứng dụng,… Nhà trường cũng có kế hoạch tổ chức lớp học linh hoạt theo nhóm năng lực và định hướng chuyên sâu nếu có nhu cầu.

Nhà trường khuyến khích học sinh tham gia với tinh thần vui vẻ, tự tin và không áp lực về kết quả. Mọi thông tin khảo sát được sử dụng chỉ để phục vụ công tác giảng dạy và tư vấn hướng nghiệp, không công khai hay so sánh giữa các học sinh. Điều này nhằm đảm bảo rằng quá trình đánh giá là tích cực và hỗ trợ học sinh phát triển.

Như vậy, phụ huynh và học sinh có thể yên tâm rằng việc tham gia khảo sát năng lực đầu vào môn mỹ thuật không phải là một kỳ thi tuyển và không có áp lực loại trừ. Mục tiêu chính là hỗ trợ học sinh khám phá sở thích và định hướng nghề nghiệp của mình trong lĩnh vực mỹ thuật.