Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ (DNNVSN) tại Việt Nam đang đóng một vai trò quan trọng trong việc kiến tạo một hệ sinh thái thời trang bền vững. Dựa trên di sản văn hóa và tinh thần sáng tạo của cộng đồng, họ đang góp phần tạo nên một bức tranh sáng tạo mới, phản ánh sự đa dạng và phong phú của văn hóa Việt Nam.

Tại Việt Nam, nền kinh tế sáng tạo đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ. Với chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ban hành tháng 8/2024, ưu tiên đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ cho các ngành công nghiệp văn hóa, như thời trang, thủ công mỹ nghệ và thiết kế. Chính phủ đang nỗ lực tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các ngành công nghiệp sáng tạo, trong đó có ngành thời trang.

Các DNNVSN tại Việt Nam đang đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành thời trang. Mặc dù các DNNVSN thường được xếp trong nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhưng họ chiếm khoảng 80% tổng số doanh nghiệp ngành dệt may tại Việt Nam và tạo công ăn việc làm cho hơn ba triệu lao động. Họ hoạt động theo mô hình gia đình hoặc nhóm nhỏ, không sở hữu nhà xưởng quy mô lớn hay ngân sách tiếp thị đáng kể.

Một nghiên cứu gần đây của PGS Donna Cleveland và Nghiên cứu sinh Lâm Hồng Lan thuộc Khoa Truyền thông và Thiết kế, RMIT Việt Nam, đã chỉ ra rằng các DNNVSN đang âm thầm kiến tạo điều mà nhóm nghiên cứu gọi là “vòng tròn thịnh vượng”. Trong đó, bốn trụ cột: kinh tế, văn hóa, môi trường và xã hội không chỉ phát triển song hành mà còn đan xen, kết nối sâu sắc. Các doanh nghiệp như Linht Handicraft, Kilomet109, Môi Điên, KHAAR và Dòng Dòng đã thể hiện cách mà DNNVSN có thể duy trì được quy mô sản xuất nhỏ, gắn liền với cộng đồng, trong khi vẫn thúc đẩy đổi mới sáng tạo mang tính bền vững và đậm đà bản sắc văn hóa.

Tuy nhiên, nghiên cứu cũng nêu bật những rào cản mang tính hệ thống mà các DNNVSN trong lĩnh vực thời trang tại Việt Nam đang phải đối mặt. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc mở rộng quy mô do hạn chế về vốn và cơ sở hạ tầng. Để khắc phục những thách thức này, cần có sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức liên quan.

Để xây dựng một nền kinh tế sáng tạo thịnh vượng, nhóm nghiên cứu đã đề xuất ba định hướng chính sách nhằm hỗ trợ DNNVSN một cách hiệu quả và bền vững. Đó là tăng cường giáo dục thời trang, đầu tư vào không gian công cộng và cải cách hành chính và tài chính. Nếu được tạo điều kiện và chính sách hỗ trợ phù hợp, DNNVSN hoàn toàn có thể đóng vai trò nòng cốt trong việc hình thành một nền kinh tế sáng tạo đậm đà bản sắc văn hóa tại Việt Nam.

Họ phản ánh một xu thế toàn cầu hướng tới sự bền vững và cho thấy tiềm năng của các xưởng may nhỏ, cộng đồng dân tộc thiểu số và những nhà thiết kế trẻ đầy tâm huyết đang cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái thời trang mới. Với sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi, DNNVSN có thể tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của ngành thời trang Việt Nam, cũng như góp phần vào sự thịnh vượng của nền kinh tế quốc gia.

Thương hiệu thời trang Princess Polly đang đối mặt với thách thức trong việc cân bằng giữa tăng trưởng kinh doanh và cam kết bảo vệ môi trường. Với chiến dịch ‘biến thời trang theo xu hướng trở nên bền vững’, Princess Polly đã giới thiệu bộ sưu tập ‘tác động thấp hơn’ trên trang web chính thức, bao gồm các sản phẩm được sản xuất từ nguyên liệu thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, thương hiệu này cũng cam kết áp dụng chuỗi cung ứng đạo đức và mô hình kinh doanh nhanh chóng, giảm thiểu lãng phí.

Nguyên nhân gây nên sự tranh cãi nằm ở việc Princess Polly đạt được chứng nhận B Corp, một danh hiệu được nhiều doanh nghiệp mong muốn để thể hiện cam kết với các giá trị môi trường và xã hội. Tuy nhiên, một số thành viên trong cộng đồng thời trang bền vững cho rằng cách thức kinh doanh của Princess Polly mâu thuẫn với nguyên tắc sản xuất có trách nhiệm. Việc này đặt ra câu hỏi về tiêu chí đánh giá của chương trình chứng nhận B Corp và liệu có sự công bằng trong quá trình xét duyệt.

Trước những phản ứng dữ dội, tổ chức phi lợi nhuận B Lab, đơn vị quản lý chương trình chứng nhận B Corp, đã lên tiếng về việc không ngừng cải thiện tiêu chuẩn đánh giá. Sau五年 tham vấn, hệ thống đánh giá mới của B Lab đã được hoàn thiện với các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn nhằm đảm bảo các doanh nghiệp thật sự có trách nhiệm được công nhận.

Được biết, Princess Polly đạt tổng điểm 86,8 trong quy trình đánh giá, chỉ cao hơn một chút so với mức tối thiểu 80 điểm cần thiết. Thương hiệu này ghi điểm cao trong hạng mục quản lý môi trường nhưng lại có kết quả không tốt trong hạng mục liên quan đến khách hàng.

Ngoài ra, Princess Polly cũng nhận được những đánh giá khác về tính bền vững. Good on You, một nền tảng chấm điểm chuyên về ngành thời trang và làm đẹp, đã đánh giá Princess Polly với biểu tượng không tích cực và xếp mức ‘chưa đủ tốt’.

Về phần mình, Princess Polly tuyên bố tự hào về những bước tiến trong vấn đề môi trường, xã hội và quản trị mà chứng nhận B Corp đã ghi nhận.

Princess Polly đang trong quá trình cân bằng giữa việc phát triển thương hiệu và bảo vệ môi trường. Với việc ra mắt bộ sưu tập ‘tác động thấp hơn’ và cam kết về chuỗi cung ứng có đạo đức, Princess Polly kỳ vọng sẽ tạo ra sự khác biệt trong thị trường thời trang nhanh.

Thời trang bền vững đang trở thành xu hướng mới trong ngành công nghiệp thời trang, và những chiếc túi xách vintage đang trở thành biểu tượng của phong cách này. Không chỉ đơn thuần là món phụ kiện thời trang, túi xách vintage còn là minh chứng cho vòng đời bền vững của ngành thời trang. Chúng kể câu chuyện về những hành trình đã qua và mang vẻ đẹp độc đáo không thể tìm thấy ở sản phẩm mới.

Mỗi đường may, mỗi vết xước nhỏ trên túi xách vintage đều góp phần tạo nên một dấu ấn riêng, khác biệt hoàn toàn với sự đại trà của xu hướng ‘mì ăn liền’. Túi xách vintage đang trở thành tiêu điểm của phong cách thời trang mới, không chỉ đơn thuần là vật chứa đựng, mà là tuyên ngôn tinh tế về gu thẩm mỹ và chiều sâu văn hóa của người sở hữu.

Những mẫu túi từ thập niên 70, 80 với các thiết kế cổ điển, khóa đồng patina, chất liệu da thật hoặc canvas nguyên bản đang được săn đón trở lại bởi cả fashionista Âu Mỹ lẫn giới trẻ và người tiêu dùng thời trang sành điệu, văn minh của Việt Nam. Các thương hiệu như Chanel Classic Flap, Gucci Jackie, Dior Saddle hay Louis Vuitton Papillon đời đầu trở thành biểu tượng của sự ‘flex ngầm’ – không phô trương nhưng luôn gây ấn tượng.

Khi kết hợp túi vintage với áo sơ mi oversized, quần suông hay váy lụa midi, các nàng vừa khoe dáng lại vừa khoe phong thái tiêu dùng xanh, văn minh – vốn đang được thế giới khuyến khích và hướng tới. Thời trang tuần hoàn đang trở thành trụ cột mới của ngành công nghiệp xa xỉ. Sở hữu một chiếc túi ‘second hand’ hay đôi giày đã qua sử dụng không đồng nghĩa với sự lỗi thời, mà chính là sự lựa chọn có ý thức và định hướng bền vững.

Thay vì ‘fast fashion’ mua rồi bỏ, làn sóng ‘preloved styling’ phối đồ với đồ đã có lịch sử đang giúp giảm lượng phát thải carbon, kéo dài vòng đời sản phẩm và đồng thời tạo nên những bản phối ‘không ai giống ai’. Sự độc bản không nằm ở nhãn mới, mà nằm ở bản sắc thời trang được tái định nghĩa. Theo các tín đồ của ‘circular fashion’, cái hay của việc phối phụ kiện ‘second hand’ là ở chỗ nó mở ra một sân chơi đầy cảm hứng – nơi bạn được tự do kể câu chuyện của chính mình qua từng món đồ.