Họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những nghệ sĩ hàng đầu của làng mỹ thuật Việt Nam, đã qua đời vào tối ngày 17/7 tại Hà Nội, hưởng thọ 63 tuổi. Ông đã chiến đấu với bệnh ung thư trong nhiều năm và kiên trì chữa trị đến phút cuối cùng.

Lễ viếng sẽ diễn ra vào ngày 21/7 tại Nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội, và lễ truy điệu sẽ được tổ chức vào lúc 11h cùng ngày. Thi hài ông sẽ được an táng tại Nghĩa trang Lạc Hồng Viên, Hòa Bình.

Họa sĩ Lê Thiết Cương được biết đến với phong cách hội họa tối giản, một trường phái mà ông đã theo đuổi trong gần 40 năm qua. Ông không chỉ là một họa sĩ mà còn là một nhà giám tuyển, phê bình mỹ thuật và đã tham gia vào nhiều triển lãm trong và ngoài nước. Ông cũng được biết đến với các cuốn sách phê bình như ‘Thấy’ (2017) và ‘Trò chuyện với hội họa’, một cuốn sách gồm 70 bài viết về các tác giả và tác phẩm mỹ thuật.

Nhiều nhân vật trong giới văn chương và nghệ thuật đã tỏ lòng thương tiếc với họa sĩ Lê Thiết Cương. Ca sĩ Trịnh Vĩnh Trinh, em gái nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, đã chia sẻ về mối quan hệ thâm tình giữa gia đình và họa sĩ, cũng như sự ảnh hưởng của ông trong lĩnh vực mỹ thuật.

Nhà văn Đỗ Bích Thúy cũng nhận xét rằng họa sĩ Lê Thiết Cương là người có nhiều tri thức về văn hóa, sống kỹ lưỡng và luôn quan sát mọi thứ một cách chi tiết.

Họa sĩ Lê Thiết Cương đã để lại một di sản nghệ thuật ấn tượng, với nhiều tác phẩm thuộc bộ sưu tập của Bảo tàng Quốc gia Singapore. Ông cũng đã tham gia vào nhiều triển lãm trong và ngoài nước, làm giám tuyển cho nhiều sự kiện nghệ thuật và có tác phẩm được trưng bày tại các bảo tàng và gallery trên toàn thế giới.

Trong hơn một thập kỷ qua, Dexter Barsigan, một cư dân 47 tuổi tại Manila, Philippines, đã duy trì cuộc sống của gia đình mình thông qua việc tái chế rác thải điện tử. Tuy nhiên, công việc này đã và đang gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của anh và hàng trăm người khác trong cộng đồng. Những dấu hiệu đầu tiên của sự ảnh hưởng đến sức khỏe của anh Barsigan bắt đầu xuất hiện từ ba năm trước, khi anh cảm thấy đôi tay đau nhức và mắt mờ dần.

Tình trạng của anh Barsigan ngày càng trở nên nặng hơn, đến mức có những ngày anh chỉ có thể ngồi nhìn vợ và con mình làm việc thay. Là một “mambabaklas” – người chuyên rã phế liệu điện tử để lấy các kim loại như niken, nhôm, đồng, anh hiểu rằng công việc này không chỉ giúp gia đình anh có cơm ăn và cho con cái đi học, mà còn là nguồn sống của nhiều người khác trong cộng đồng.

Anh Barsigan thực hiện công việc này trên con phố Onyx, một nơi tập trung hàng trăm người cùng nghề. Mặc dù công việc mang lại thu nhập, nhưng điều kiện làm việc và môi trường sống của những người tái chế rác thải điện tử như anh Barsigan đang đặt ra những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe và an toàn lao động. Công việc tái chế rác thải điện tử không chỉ là việc kiếm sống, mà còn gắn liền với những rủi ro tiềm ẩn mà những người như anh Barsigan và gia đình họ phải đối mặt hàng ngày.

Việc tái chế rác thải điện tử ở Philippines, đặc biệt là trong các khu vực như con phố Onyx, đã trở thành một phần quan trọng của nền kinh tế không chính thức. Tuy nhiên, sự thiếu thốn các quy định và biện pháp bảo vệ sức khỏe, cũng như việc tiếp xúc với các chất độc hại trong quá trình tái chế, đã khiến cho những người lao động trong ngành này phải gánh chịu những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.

Dexter Barsigan và những người khác trong cộng đồng tái chế rác thải điện tử đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc cân bằng giữa nhu cầu sinh kế và việc bảo vệ sức khỏe của mình. Câu chuyện của anh Barsigan là một ví dụ tiêu biểu cho hàng trăm người khác đang làm việc trong ngành tái chế này, và nó đặt ra một thách thức cho các cơ quan chức năng và cộng đồng trong việc tìm ra giải pháp để hỗ trợ và bảo vệ những người lao động này.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện một phương pháp mới để tiêu diệt tế bào ung thư bằng cách kích hoạt một loại chết tế bào được gọi là pyroptosis. Hợp chất đường, được tìm thấy trong vi khuẩn ở đáy biển sâu, có khả năng kích hoạt pyroptosis, không chỉ phá hủy tế bào ung thư mà còn báo hiệu cho hệ miễn dịch tham gia vào cuộc chiến chống lại bệnh tật.

Trong các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và trên chuột, hợp chất này đã thể hiện tác dụng chống khối u mạnh mẽ. Phát hiện này mở ra cánh cửa cho một phương pháp điều trị ung thư mới, sử dụng các phân tử tự nhiên để giải phóng sự phá hủy có mục tiêu. Việc khám phá ra hợp chất này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu các tài nguyên vi mô biển.

Khuyến khích pyroptosis – một hình thức chết tế bào được lập trình gây viêm – đã trở thành một chiến lược điều trị hứa hẹn cho bệnh ung thư. Trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí FASEB, các nhà điều tra đã tinh chế một phân tử đường chuỗi dài, hoặc exopolysaccharide, từ vi khuẩn ở đáy biển sâu và chứng minh rằng nó kích hoạt pyroptosis để ức chế sự phát triển của khối u.

Hợp chất, được gọi là EPS3.9, bao gồm mannose và glucose, được sản xuất bởi chủng vi khuẩn Spongiibacter nanhainus CSC3.9 và các thành viên khác của chi Spongiibacter. Phân tích cơ chế cho thấy EPS3.9 có thể trực tiếp nhắm vào 5 phân tử phospholipid màng và gây độc cho khối u bằng cách kích thích pyroptosis trong tế bào ung thư bạch cầu ở người.

EPS3.9 cũng có tác dụng chống khối u đáng kể trên chuột mắc ung thư gan và kích hoạt phản ứng miễn dịch chống khối u. Công trình của chúng tôi không chỉ cung cấp cơ sở lý thuyết cho việc phát triển các loại thuốc dựa trên carbohydrate mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khám phá tài nguyên vi mô biển, theo Tiến sĩ Chaomin Sun, tác giả tương ứng của Viện Khoa học Trung Quốc.

Nghiên cứu đã được công bố với tiêu đề “A Novel Exopolysaccharide, Highly Prevalent in Marine Spongiibacter, Triggers Pyroptosis to Exhibit Potent Anticancer Effects” bởi Ge Liu, Yeqi Shan và Chaomin Sun, ngày 23 tháng 7 năm 2025, trên Tạp chí FASEB. DOI: 10.1096 / fj.202500412R

Kiêng cơm hoàn toàn để giảm cân – Có nên hay không?

Để giảm cân, nhiều người thường kiêng cơm, nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe theo thời gian. Nhiều người thường kiêng cơm, cắt giảm hoàn toàn carbs và ưu tiên cho protein. Tuy nhiên, carbs cũng là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu cho sức khỏe, là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Kiêng hoàn toàn có thể dẫn đến những hậu quả khó lường cho sức khỏe.

Chuyên gia tư vấn tâm lý và dinh dưỡng thể thao tại Bệnh viện Kokilaben Dhirubhai Amabni (Ấn Độ), cô Pooja Udeshi, chia sẻ rằng vì carbs thường gây tăng cân hoặc đường huyết tăng vọt, nên chúng bị loại bỏ. Cô Pooja thừa nhận là cách ăn này có thể có một số kết quả ngắn hạn, nhưng lại gây hậu quả nghiêm trọng về lâu dài. Áp dụng quá lâu có thể đi kèm với những tác hại nghiêm trọng.

Các tác hại khi loại bỏ carbs khỏi chế độ ăn uống bao gồm:

Mệt mỏi và thiếu năng lượng. Carbs là nguồn năng lượng chính của cơ thể, đặc biệt là cho não. Thiếu glucose sẽ gây mệt mỏi về tinh thần, kém tập trung, cáu kỉnh và uể oải. Mặc dù cơ thể cuối cùng có thể thích nghi với việc sử dụng ketone, nhưng quá trình chuyển đổi này không hề suôn sẻ với tất cả mọi người và có thể không bền vững về lâu dài.

Rối loạn tiêu hóa. Ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, trái cây và rau củ, tất cả đều giàu carbs phức hợp, rất quan trọng cho sức khỏe đường ruột. Chúng cung cấp chất xơ nuôi dưỡng lợi khuẩn, thúc đẩy nhu động ruột đều đặn và giảm viêm. Hạn chế carbs lâu dài thường dẫn đến táo bón và suy yếu hệ vi sinh vật đường ruột do thiếu chất xơ.

Thiếu hụt dinh dưỡng. Cắt bỏ hoàn toàn carbs có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch, khiến người bệnh dễ bị ốm hơn. Cách ăn này cũng có thể làm cơ thể mất đi các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin B, magiê, sắt và chất chống oxy hóa. Nó đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ, người lớn tuổi và những người có bệnh nền.

Tăng cân trở lại. Chế độ ăn ít carbs khiến cân nặng đã giảm lại tăng trở lại. Ban đầu có thể dẫn đến giảm cân nhanh chóng, chủ yếu là do mất nước và glycogen. Tuy nhiên, hạn chế quá mức có thể dẫn đến thèm ăn, ăn quá nhiều và làm chậm quá trình trao đổi chất theo thời gian. Điều này làm tăng khả năng tăng cân trở lại sau khi nạp lại carbs.

Ảnh hưởng đến tim mạch và tâm trạng. Loại bỏ carbs lành mạnh như trái cây và ngũ cốc nguyên hạt có thể làm tăng lượng chất béo bão hòa hoặc thực phẩm giàu protein, từ đó có thể làm tăng mức cholesterol. Nồng độ serotonin thấp do giảm lượng carbs có thể gây thay đổi tâm trạng hoặc trầm cảm.

Chuyên gia Pooja khuyên rằng thay vì cắt bỏ hoàn toàn carbs, nên cân bằng, kiểm soát khẩu phần ăn, chuyển sang các loại carbs lành mạnh hơn. Mục tiêu không phải là loại bỏ carbs, mà là lựa chọn chất lượng hơn số lượng. Bởi vì khi nói đến dinh dưỡng, tính bền vững quan trọng hơn là những phương pháp ngắn hạn.

Một nghiên cứu mới trên gần 44.000 người tham gia, vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nutrition and Cancer, còn phát hiện chế độ ăn ketogenic – với rất ít carbs, nhiều chất béo, thường được sử dụng để giảm cân – có thể làm tăng nguy cơ mắc tất cả các loại ung thư.

Họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những tên tuổi tiêu biểu của giới hội họa Việt Nam đương đại, đã ra đi vào ngày 17/7 sau một thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư. Sự ra đi của ông đã để lại nhiều thương tiếc trong cộng đồng nghệ thuật và những người yêu mến ông.

Lễ tang của họa sĩ Lê Thiết Cương diễn ra vào sáng ngày 21/7 tại Hà Nội, với sự tham gia của nhiều đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Không khí lễ tang vô cùng trang nghiêm và xúc động, với những lời tiễn biệt đầy cảm xúc và sự hiện diện của nhiều nghệ sĩ, nhà văn, nhà thơ. Con trai của họa sĩ, Lê Nguyên Nhật, cùng em trai đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, theo lời dặn dò của bố trước khi mất.

Trong giây phút mặc niệm, nghệ sĩ sáo Lê Thư Hương đã thổi bản nhạc ‘Siciliano’ của Sebastian Bach, một trong những bản nhạc yêu thích của họa sĩ. Nhiều người tham dự đã không cầm nổi nước mắt khi nhớ về sự ra đi của ông. Họa sĩ Lê Thiết Cương luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có nhiều bạn bè và được yêu thương.

Ông được nhớ đến với ba từ khóa: kỷ luật, tài hoa và tối giản. Ông đã sống và làm việc chăm chỉ trong gần nửa thế kỷ, không ngừng khao khát tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật và cuộc sống. Qua suốt sự nghiệp, ông đã tham gia vào 26 triển lãm cá nhân và 10 triển lãm nhóm, để lại dấu ấn đậm nét trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại.

Ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã có điếu văn sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ. Ông đánh giá cao tinh thần làm việc chăm chỉ, sự quảng giao và tình yêu thương của Lê Thiết Cương đối với đồng nghiệp và người trẻ. Ông cũng nhấn mạnh rằng họa sĩ Lê Thiết Cương đã thành công với nhiều chất liệu khác nhau, từ màu bột, sơn dầu, sơn mài đến gốm và điêu khắc.

Ông Vi Kiến Thành, cựu Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, đã đánh giá cao tinh thần khổ luyện của họa sĩ khi theo đuổi phong cách tối giản. Ông cũng nhấn mạnh sự đam mê của Lê Thiết Cương trong nhiều lĩnh vực, từ hội họa, văn chương đến xuất bản.

Gia đình và bạn bè của họa sĩ đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, với sự hiện diện của nhiều hoa sen và hoa hồng – hai loài hoa yêu thích của ông. Di ảnh của họa sĩ là bức chân dung ông đứng trước tấm toan trắng, trên tay là bút vẽ. Trên bàn viết sổ tang, gia quyến đã đặt hoa tươi và tờ báo có bài viết ‘Đã dừng lại một hành trình’ của Đẹp.

Nhiều người đã đến tiễn biệt họa sĩ, trong đó có những người bạn trong giới hội họa, văn học, hàng xóm, bạn học cũ và người yêu tranh. Tất cả đều nhớ về một Lê Thiết Cương hào sảng, trượng nghĩa và có sự kiêu ngạo của một nghệ sĩ tài hoa.

Bài viết trên tờ Đẹp đã khép lại với câu: ‘Đa tài, kiến tạo cái đẹp bằng nhiều con đường, Lê Thiết Cương là bạn hữu của nhiều giới và là một con người sống nghĩa tình, có chiều sâu văn hóa. Hành trình của Đẹp nơi anh đã dừng lại với sự nghiệt ngã của số phận, nhưng cái Đẹp mà Lê Thiết Cương thắp lên – vẫn còn ở lại’.