Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã phối hợp với nhóm họa sĩ ‘Ngũ Hình’ tổ chức Triển lãm mỹ thuật ‘Ngũ Hình 2’ tại Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Sự kiện này diễn ra từ ngày 2 đến ngày 13/8/2025. Đây là lần thứ hai nhóm nghệ sĩ ‘Ngũ Hình’ tổ chức triển lãm tại không gian nhà Tiền Đường của Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

Triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ mang đến 25 tác phẩm hội họa với cảm hứng chủ đạo từ thiên nhiên, văn hóa và con người Việt Nam. Các tác phẩm là kết tinh sáng tạo của 5 họa sĩ và kiến trúc sư: Bùi Hải Nam, Trường Thịnh, Nguyễn Đức Phương, Phạm Duy Quỳnh và Trần Minh Tuấn. Họ là những người đồng điệu trong cảm thức văn hóa truyền thống nhưng đa dạng về ngôn ngữ tạo hình.

Các tác phẩm trong triển lãm là sự kết hợp giữa đường nét dân gian và hình khối hiện đại, giữa bảng màu truyền thống và nhịp điệu thị giác mới mẻ. Điều này thể hiện tinh thần tiếp biến linh hoạt, không rập khuôn của nhóm nghệ sĩ. Tên gọi ‘Ngũ Hình’ không đơn thuần là con số hay hình học, mà là định hướng tư duy nghệ thuật của nhóm. Họ lấy nền tảng cơ bản tạo hình, khai thác chiều sâu văn hóa truyền thống, chuyển hóa thành chất liệu sáng tạo đương đại.

Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám Nguyễn Liên Hương khẳng định: ‘Văn Miếu – Quốc Tử Giám là không gian văn hóa, lịch sử đặc biệt, biểu tượng cho truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo của dân tộc.’ Triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ là một thử nghiệm nghệ thuật lấy cảm hứng từ mỹ thuật dân gian, thể hiện bằng kỹ thuật tạo hình hiện đại trong chính không gian cổ kính của Văn Miếu.

Họa sĩ Trần Minh Tuấn cho biết, mỗi tác giả có một cách nhìn, một phương pháp tiếp cận riêng, nhưng khi đặt tác phẩm cạnh nhau, nhóm lại tìm thấy điểm chung cùng hướng tới những giá trị chân – thiện – mỹ. Trong dòng chảy của mỹ thuật đương đại Việt Nam, những triển lãm như ‘Ngũ Hình 2’ góp phần gợi mở hướng đi dung hòa giữa bản sắc truyền thống và tư duy nghệ thuật hiện đại.

Đó cũng là minh chứng cho vai trò ngày càng rõ nét của Văn Miếu – Quốc Tử Giám trong tư cách một thiết chế văn hóa sáng tạo, nơi bảo tồn ký ức nhưng không đóng kín, mà luôn cởi mở với đổi mới và sáng tạo. Thông tin chi tiết về triển lãm có thể được tìm thấy trên trang web của Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám.

Triển lãm mở cửa tự do đến hết ngày 13/8, khách tham quan có thể đăng ký tham quan trực tuyến hoặc tại chỗ. Mọi người có thể tìm hiểu thêm về các hoạt động và sự kiện tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám thông qua trang fanpage của Trung tâm.

Công nghệ 4.0 đang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Việt Nam. Sự tích hợp của công nghệ vào các bảo tàng và di tích lịch sử đã giúp không gian văn hóa trở nên sống động và hấp dẫn hơn, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.

Một trong những ví dụ điển hình là Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nơi công nghệ 4.0 đã biến những tác phẩm nghệ thuật thành ‘câu chuyện hình ảnh sống’. Thông qua các công nghệ mới, người xem có thể tương tác và khám phá các tác phẩm một cách sâu sắc hơn. Theo thống kê, từ năm 2021, lượng khách trẻ đến bảo tàng đã tăng vọt lên 40% tổng lượng khách tham quan. Không chỉ đến để học hỏi, nhiều người trẻ còn chia sẻ trải nghiệm của mình trên mạng xã hội, tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng là một điểm đến nổi bật với việc ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc tái hiện truyền thống khoa cử xưa. Qua công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI), du khách có thể khám phá di tích này một cách sinh động hơn. Hệ thống trợ lý du lịch ảo, tour tham quan ảo 3D, và trải nghiệm VR360 giúp khách tham quan khám phá di tích ở mọi lúc, mọi nơi. Đặc biệt, các buổi trình diễn ánh sáng 3D mapping ban đêm tại Văn Miếu đã biến nơi này thành một không gian văn hóa sáng tạo, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, thu hút đông đảo du khách.

Việc ‘đánh thức’ di sản bằng công nghệ không chỉ là xu hướng mà đang trở thành sứ mệnh chung. Điều này giúp mỗi di sản có cơ hội kể lại câu chuyện của mình theo ngôn ngữ mới, lay động và lan tỏa trong cộng đồng số. Qua đó, không chỉ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, mà còn góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Trước những lợi ích trên, nhiều cơ sở văn hóa tại Việt Nam đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ 4.0 trong hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Điều này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn cho du khách, cũng như góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành văn hóa.